برای انجام عملیات بر روی مقادیر و متغیرها در پایتون به عملگرها نیاز داریم. اولویت عملگرها در پایتون متفاوت است. عملگرها با تغییراتی که در روی متغیرهای تکی ایجاد می کنند می توانند یک نتیجه جدید بر حسب اولویت عملگر ها در پایتون را برای ما دارند. عناصر داده به عنوان عملگر یا آرگومان مشخص هستند. در مقابل این موارد خود عملگرها را می توان از روی برخی کاراکترهای خاص یا کلمات کلیدی تشخیص داد و بر حسب اولویت عملگر ها در پایتون خروجی گرفت. برای مثال، کلمات کلیدی "is" و "not" به عنوان عملگرهای شناسه به کار می روند.

 

اولویت عملگر ها در پایتون

بر حسب اولویت عملگر ها در پایتون می توان تقدم هر یک را به تنهایی مورد ارزیابی قرار داد. برای اینکه در زمان محاسبه ابهامی ایجاد نشود باید حتما اولویت عملگر ها در پایتون را به خوبی درک کرده و به کار بگیریم تا نتیجه نهایی خوب و دقیقی داشته باشیم.

مانند ضرب دو عدد در بحث اولویت عملگر ها در پایتون هم ضرب در بالاترین رتبه قرار می گیرد. برای مثال اگر بخواهیم به طور عادی این محاسبه را انجام دهیم به جواب 23 می رسیم:

23=۳+ ۴ * ۵

ولی در زمان استفاده از پرانتز و در نظر گرفتن اولویت عملگر ها در پایتون جواب ما تغییر خواهد کرد:

35=(۳+ ۴) * ۵

در واقع اولویت عملگر ها در پایتون به صورت زیر است:

(unary + – ~ , **, * / % , + – ,&) و …

 

مثال:

Academyit1 = 4

Academyit2 = 5

Academyit 3 = 8

academyit 4= 2

academyit 5= 0

; academyit5 = (academyit 1+ academyit2) * academyit3 / academyit4

print(“Value of (academyit 1+ academyit2) * academyit3/ academyit4 is “,academyit5)

 

   1- متغیر های academyit1، academyit 2، academyit3  و ... را تعریف و مقداردهی کنید.

    2- بعد از پیاده سازی کد آن را اجرا کنید.

   3- در این جا ابتدا پایتون متغیر با اولویت بالاتر را اجرا و بعد از محاسبه خروجی نهایی را به ما می‌دهد.

 

عملگر (Operators) چیست؟

عملگرها نمادهای خاصی هستند که عملیات مختلفی (مانند منطق و حساب و غیره) را روی متغیرها یا مقادیر انجام می دهند. عنصری که عملگر بتواند روی آن یک عمل خاص انجام دهد، عملوند نامیده می شود. (در صورتی که به مبانی زبان های برنامه نویسی آشنایی ندارید، می توانید آموزش برنامه نویسی آکادمی آی تی را دنبال کنید.)

 

انواع عملگرها در پایتون

1- عملگرهای محاسباتی

2- عملگرهای مقایسه ای (رابطه ای)

3- عملگرهای انتساب پایتون

4- عملگرهای منطقی

5- عملگرهای بیتی

6- عملگرهای بررسی عضویت

7- عملگرهای هویت

8- عملگرهای تخصیص

 

1- عملگرهای محاسباتی

با کمک عملگرهای محاسباتی می توان محاسبات ریاضی زیادی مانند جمع، ضرب، تفریق، تقسیم، مد٪ ، توان و غیره را انجام داد. روش های گوناگونی برای انجام محاسبه در ریاضیات بر طبق اولویت عملگرها در پایتون وجود دارد. برای مثال استفاده کردن از برخی توابع مانند تابع academyit یا تعریف یک متغیر و انجام محاسبات دقیق بر حسب اولویت های عملگر ها در پایتون در نهایت باعث فراخوانی توابع می شود.

 

 

عملگر های محاسباتی پایتون (ضرب (*) ، تقسیم (/) ، تفریق (-)) و ریاضیات ساده دقیقاً عین هم انجام می شوند.

مثال: به کمک عملگر جمع مانند ریاضیات ساده دو عدد 4 و 5 را با هم جمع می کنیم.

academyit 1= 4

academyit 2= 5

print(academyit1 + academyit 2)

 

2- عملگرهای مقایسه (رابطه ای)

در این عملگر ها دو مقدار بعد از مقایسه شدن خروجی به شکل دو مقدار بولی false یا true را برای ما نشان می دهد. از عملگرهای مقایسه می توان به (== ،! = ، <> ،> ، <= ، و غیره) اشاره کرد. به خاطر مشخص کردن رابطه بین دو مقدار این عملگر ها آن ها را با نام عملگرهای رابطه ای هم می شناسیم.

 

 

 

مثال: برای عملگرهای مقایسه، مقدار Academyit 1 را با مقدار Academyit 2 مقایسه می کنیم تا نتیجه خروجی را به صورت true یا false دریافت کنیم.

حال مقدار academyit = 4 از Academyit 2 = 5 کوچکتر است، پس باید این گونه نوشت مقدار academyit 1> Academyit 2، در واقع مقدار 1 academyit را با Academyit 2  مقایسه کرده ایم. ولی به خاطر غلط بودن، جواب نادرست در خروجی مشاهده می کنیم.

 

    Academyit 1 = 4

    Academyit 2 = 5

    print((‘academyit 1 > academyit 2 is’, academyit 1> academyit 2))

 

3- عملگرهای انتساب پایتون

یکی دیگر از عملگر هایی که در مبحث اولویت عملگرها در پایتون مورد توجه برنامه نویسان قرار می‌گیرد عملگرهای انتساب پایتون است. از این عملگرها (+=، -= ، *=، /= و غیره) برای محاسبه مقدار عملوند راست به عملگر سمت چپ استفاده می کنند.

مثال:

در مثال زیر با کمک عملگر انتساب ترکیبی، توابع حسابی سمت راست (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم) را به عملگر چپ اختصاص دهید.

1- academyit 1 و academyit 2 مقدار مشخصی nhvn.

2-academyit 1 و academyit 2 را با هم جمع ساده ریاضی می کنیم. (9= 4+۵)

۳- academyit 1 را با جواب مرحله قبل جمع می زنیم. (۹+۴)

۴- جواب نهایی (13) را در خروجی می توان دید.

                                                                                                   academyit 1 = 4

    academyit 2 = 5

res = academyit 1 + academyit 2

res += academyit 1

print((“Line 1 – Result of + is “, res))

 

 print((“Line 1 – Value of academyit 1 : “,academyit 1))

print((“Line 2 – Value of academyit 2 : “,academyit 2))

 

4- عملگرهای منطقی

وقتی صحبت از عملگرهای منطقی در پایتون به میان می آید باید به سراغ عبارات شرطی برویم و در خروجی منتظر جوابی به شکل درست یا نادرست باشیم. عملگر های منطقی در پایتون عبارتند از AND ، OR یا NOT .

شرایط زیر برای عملگر های منطقی در زمان محاسبات اعمال می شود:

1- در عملگر AND – ← هر دو عملوند (سمت راست و سمت چپ) صحیح ← جواب نهایی صحیح

2- در عملگر OR- ← یکی از عملوند ها (سمت راست یا سمت چپ) ← جواب نهایی صحیح

3- برای عملگر NOT- ← یکی از عملوند ها نادرست ← جواب نهایی صحیح

 

 

 

مثال: در اینجا بر اساس مقدار  Academyit 1  و    Academyit 2  مقدار صحیح (True) یا غلط (False) را دریافت می کند.

 

    Academyit 1 = True

    Academyit 2 = False

    print((‘academyit 1 and academyit 2 is’, academyit 1 and academyit 2))

    print((‘academyit 1 or academyit 2 is’, academyit 1 or academyit 2))

    print((‘not academyit 1 is’,not academyit 2))

 

5- عملگرهای بیتی (Bitwise Operators)

یکی دیگر از اولویت عملگر ها در پایتون را می توان عملگرهای بیتی نام برد. این عملگرها روی ارقام دودویی (Binary) یا رشته ها کار می کنند. از اسم این عملگر کاملاً مشخص است که پردازش به صورت بیت بیت جلو می رود تا جواب به دست آید.

 

مثال:

    Academyit 1 = 60

    Academyit 2 = 13

 

    Academyit 1 = 0011 1100

    Academyit 2 = 0000 1101

------------------------------------

  0000 1100  = Academyit2 Academyit 1 &

 0011 1101 = Academyit1| Academyit 2

 0011 0001 = Academyit1 ^ Academyit 2

Academyit1 = 1100 0011~

 

6- عملگر های بررسی عضویت

برای بررسی عضویت در رشته ها، لیست ها یا تاپل ها از عملگری به نام عملگر بررسی عضویت می توان استفاده کرد. در بررسی عضویت دو عملگر in  و not in برای مشخص شدن اولویت عملگرها در پایتون کمک می گیریم. این عملگر ها بر طبق متغیری که در رشته یا توالی وجود دارد نتیجه را در خروجی نشان می دهند.

 

 

مثال: می خواهیم با استفاده از in و not in موجود بودن مقدار academyit 1 = 4 و مقدار academyit 2 = 8 در لیست را بررسی کنیم.

1- در ابتدا باید دو متغیر academyit 1  و academyit 2 تعریف و مقدار دهی کنیم.

2- در مرحله بعدی نیاز به تعریف لیست و مقدار دهی آن است.

3- برای اینکه بررسی مقدار1 academyit در لیست به درستی انجام شود از عملگر “in” استفاده می کنیم تا نتیجه را درست چاپ کند.

4- برای بررسی مقدار 2 academyit در لیست از عملگر “not in” برای چاپ نتیجه کمک می گیریم.

5- در پایان با اجرای کد خروجی مورد نظر را چاپ می کنیم.

 

مثال دوم: در این مثال می خواهیم ببینیم عدد 5 در لیست وجود دارد یا نه؟

academyit =[2,2,5,5,5,7,8,8,8,14,14]

if 5 in academyit:

    print("Yes")

else:

    print("No")

 

7- عملگر های هویت

is ، is not  دو عملگر هویت در پایتون هستند که با کمک آن ها می توان محل حافظه دو شیء را مقایسه کرد.

1- در عملگر is ← دو متغیر به یک شیء یکسان ← جواب نهایی true

2- در عملگر is ← دو متغیر به یک شیء غیر یکسان ← جواب نهایی false

3- در عملگر is not ← دو متغیر به یک شیء یکسان ← جواب نهایی false

4- در عملگر is not ← دو متغیر به یک شیء غیر یکسان ← جواب نهایی true

 

در جدول زیر اولویت عملگر ها در پایتون به صورت خلاصه بیان شده است. اگر از بالا به پایین به این عملگر ها توجه کنیم با روند کاهشی روبرو خواهیم شد. تقدم عملگر های داخل یک کادر، از چپ به راست کاهش است.

 

 

مثال:

academyit 1 = 2.5

if (type(academyit 1) is int):

    print ("Eyval")

else:

    print ("In Chie Vared Kardi?!")

 

1- در ابتدا متغیر های academyit 1 را تعریف و مقدار دهی می کنیم.

2- از عملگر “is” برای بررسی برابر بودن مقدار academyit1 خط سوم را چاپ کن.

3- در غیر این صورت خط پنجم چاپ می شود.

 

8- عملگرهای تخصیص (Assignment Operators)

یکی دیگر از عملگر های پایتون که برای تخصیص مقداری به یک متغیر کاربرد دارد عملگرهای تخصیص است.

برای مثال عبارت روبرو academyit = 5 عملگر تخصیص ساده ای است که مقدار ۵ را در سمت راست به متغیر academyit در سمت چپ تخصیص داده می شود. اما در عین حال عملگرهای ترکیبی مانند academyit +=5 هم در پایتون وجود دارند که با اضافه شدن به متغیر تخصیص داده می شوند و به صورت academyit = academyit + 5 است.

 

 

سخن آخر

عملگرها در برنامه نویسی پایتون برای انجام عملیات های مختلف روی متغیرها و مقادیر استفاده می‌شود. رعایت اولویت عملگر ها در پایتون بسیار مهم و ضروری است. زیرا اشتباه در حساب کردن هر کدام باعث نادرست شدن خروجی می شود.

سه عملگر مهم با نام عملگرهای حسابی (جمع، تفریق، ضرب و تقسیم، باقیمانده‌ی تقسیم) ، عملگرهای مقایسه‌ای (مقایسه‌ی مقادیر نسبت به یکدیگر) ،عملگرهای منطقی (عبارات شرطی) در زبان برنامه نویسی وجود دارد.

اولویت عملگر ها در پایتون به ترتیب زیر است:

1- ()

2- **

3- / // % *

4- + –

5- == !=

6- < > <= >=

7- = -= += *= /= //= %= **=